1000 stapstenen voor de Bij

Samen bouwen aan Groene Cirkel Bijenlandschap Rotterdam

In Rotterdam is Elvira de Kraag 1000 stapstenen voor de Bij gestart. Naar het model van Groene Cirkel Bijenlandschap wil zij helpen kansrijke plekken in de stad om te vormen tot een bijvriendelijke stapsteen of zelfs bed&breakfast gelegenheid. Door dit planmatig aan te pakken, maatregelen en initiatieven bij elkaar te brengen in ecologische verbindingen en inzichtelijk te maken op een online kansenkaart, kunnen gemeente en bewoners sámen bouwen aan een Groene Cirkel Bijenlandschap Rotterdam.

Bijvriendelijk Zuid-Holland

De Provincie Zuid-Holland heeft afgelopen zomer 2020 de ambitie uitgesproken de meest bijvriendelijke provincie van ons land te willen worden. Met dat in het achterhoofd zoekt 1000 stapstenen voor de Bij nadrukkelijk de aansluiting met de ecologische hoofdroutes om de stad heen. Het is ook de drijfveer om zowel bestuurders als bewoners te willen inspireren, motiveren en activeren om bij het nemen van groene maatregelen of uitvoeren van bewonersinitiatieven, bevordering van biodiversiteit als uitgangspunt te nemen.

Visie op biodiversiteit

In Zuid-Holland zijn al diverse coalities van bijvriendelijke gemeenten in zg. Groene Cirkel Bijenlandschappen gevormd. Rotterdam kon daarin natuurlijk niet achterblijven. Vanuit allerlei hoeken is bij de gemeente ook de roep om bijvriendelijk groenbeleid doorgedrongen. Dit heeft ertoe geleid dat op 2 december 2020 Rotterdam officieel een Groene Cirkel Bijenlandschap is geworden.

Groene Cirkel Bijenlandschap Rotterdam, dat klinkt goed, maar is eigenlijk een streven. Nu nog de invulling: hoe gaan we dat bereiken? Daar wordt aan gewerkt, want voor het eerst hebben de afdelingen Stadsontwikkeling en Stadsbeheer samen een visie op biodiversiteit uitgewerkt. Deze wordt in december aangeboden aan het College van B&W. De geformuleerde visie zal uiteindelijk leidend zijn voor veranderingen in de uitvoering van het groenonderhoud in Rotterdam.

Verandering in maaibeleid

Steeds meer bewoners krijgen oog voor  wat leeft in het Rotterdamse groen. Althans, wat er zou kunnen leven. Want nu wordt er nog op veel plekken in de stad veelvuldig gemaaid, ook daar waar het functioneel gezien niet zou hoeven. In frequenties die niet nodig zijn, en soms ook op momenten die niet handig zijn. Dit leidt steeds vaker tot vragen en klachten van bewoners. En dat is goed. Rotterdammers die hart hebben voor stadsnatuur, die hart hebben voor bijen en biodiversiteit in het algemeen, laten zich horen.

Ook bij 1000 stapstenen voor de Bij is het streven naar een bijvriendelijk maaibeleid een belangrijk onderdeel van de inspanningen richting gemeentelijk beheer. We zien het als de belangrijkste bouwsteen in het omvormen van de Rotterdamse groenstructuur tot een Bijenlandschap.

Gelukkig is het besef dat het maaien anders moet aan het doordringen. De gemeente doet al een tijd op verschillende locaties in de stad ervaring op met andere manieren van maaien. Zo is er op Zuid een grote proef met het toepassen van mozaïekmaaien.

Het idee achter de stapstenen

Een wilde bij is geen honingbij. Wilde bijen leven meestal alleen, solitair. Een uitzondering daarop zijn hommels, een aparte klasse binnen de wilde bijen. Maar het overgrote deel bouwt alleen een nest en zorgt zelf voor de eitjes die zij daarin legt. Dat betekent ook dat niemand haar nest bewaakt terwijl zij stuifmeel verzamelt. Dat heeft invloed op hoe lang zij weg kan blijven bij haar nest. Terwijl honingbijen soms kilometers bij hun korf vandaan vliegen om voedsel te gaan zoeken, moeten wilde bijen in de buurt blijven. Anders lopen zij kans dat hun broed, de eitjes, wordt gekaapt door een koekoeksbij of een hongerige mees. Afhankelijk van de soort zoekt een wilde bij haar voedsel op 100 tot maximaal 250 meter van het nest vandaan. Dat komt neer op 2 tot 4 minuten vliegen. Dan moet er weer bijgetankt worden.

Stapstenen vergroten overlevingskansen

Wilde bijen kunnen dus dankzij stapstenen met bloemen vol nectar en stuifmeel, zich verplaatsen in de versteende stad en zo hun overlevingskansen vergroten. Van park naar geveltuin, van schoolplein tot groen dak, van talud tot voortuin, van wegberm naar hoekjes in parken: als er maar genoeg stapstenen op regelmatige afstand van elkaar liggen krijgen wilde bijen de kans zich voort te planten en zich als soort te handhaven.

Met stapstenen bouw je mee aan een bijenlandschap

Om wilde bijen te helpen te overleven, gaan we aan de slag om een landschap voor de bij te creëren met voedsel en nestgelegenheid dat vlak bij elkaar ligt. Plekjes maken dicht bij elkaar, met de maximale afstand van 100 tot 250 meter in het achterhoofd. En die plekjes weer met elkaar verbinden, door bijvoorbeeld wegbermen met bloeiende bloemen. Dat zijn de corridors, verbindingen die leiden naar weer een stapsteen, of zelfs een grotere bed and breakfast. Een groot plantsoen, een park, een groen verkeersplein: er is in Rotterdam genoeg groen dat zo ingericht kan worden dat bijen er in een gespreid bedje komen. De kansenkaart is een belangrijk hulpmiddel om de locaties waar nog kansen liggen te signaleren.

Stapstenen maken we samen

Het omvormen van stenige maar ook reeds groene plekken doen we met enthousiaste partners, scholen, bedrijven, woningcorporaties en groepen bewoners. Vanuit passie en enthousiasme motiveren we bewoners om (pilot)projecten te starten en aan de slag te gaan met het maken van hun eigen stapsteen. Of het nu een boomspiegel is, een geveltuin, voortuin, achtertuin, balkon of dakterras of het gehele gezamenlijke dak: allemaal goed.

Concreet is 1000 stapstenen voor de Bij voortdurend bezig bewoners(groepen) en groene hubs met elkaar of met bijvoorbeeld scholen te verbinden. Door te luisteren naar wat er speelt en leeft, en koppelingen te maken tussen verschillende bewonersgroepen, komt 1000 stapstenen met – soms ongebruikelijke - oplossingen die zowel ecologie als economie dienen. 1000 stapstenen draait ook om het grijpen van kansen en win-win situaties herkennen. Maar bovenal zet 1000 stapstenen aan om gewoon bijvriendelijk groen te gaan dóen!

 

Meer weten?

Op deze website, die nog volop in ontwikkeling is, vind je naast de kansenkaart met stapstenen een overzicht van projecten, hubs, partners, kennis en tips voor het bijvriendelijk maken van je leefomgeving.

Wil je meedoen, als bewoner of als partner, of gewoon geïnformeerd blijven?

Stuur een mailtje naar voordebij@1000stapstenen.nl, of volg me op de social kanalen!

 

Buzzz!

Elvira de Kraag

Projectleider 1000 stapstenen voor de Bij



© 1000 stapstenen voor de Bij - 2020
Mede mogelijk gemaakt door de Provincie Zuid-Holland